ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
ROZWIJANIE EMPATII JAKO FORMA PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY
RÓWIEŚNICZEJ W ŚRODOWISKU SZKOLNYM
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Pedagogiczny i Artystyczny
Data publikacji: 19-07-2019
Autor do korespondencji
Renata Kopyś
Renata Kopyś, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Pedagogiczny i Artystyczny, ul. Krakowska 11, 25-029, Kielce, kopys_renata@onet.eu; ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8566-4468
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2018;12(3):7-13
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest wskazanie sposobów rozumienia i rozwijania empatii w kontekście relacji
rówieśniczych wśród dzieci i przeciwdziałania zjawisku przemocy w szkole. Postawa empatyczna jest składnikiem komunikacji interpersonalnej i warunkiem prawidłowego funkcjonowania
dziecka w grupie rówieśniczej. Trening aktywnego słuchania i uważności przyczynia się do poprawy więzi między członkami społeczności szkolnej, a w dalszej perspektywie ogranicza zachowania ryzykowne u dzieci. Empatia łączy się z innymi składnikami kompetencji społecznych,
takimi jak: asertywność, współdziałanie, komunikatywność i wywieranie wpływu. Zdolność rozumienia emocji i zachowania innych osób, współodczuwanie oraz umiejętność patrzenia na rzeczywistość z innej perspektywy są niezbędne w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych. Wczucie
się w pełni w niepowtarzalny świat przeżyć, myśli, uczuć i pragnień drugiego człowieka jest możliwe wyłącznie w relacji osobowej, która stwarza szanse nawiązania i utrzymania pozytywnych
więzi społecznych. Artykuł przedstawia sposoby rozwijania empatii w szkole, takie jak: metoda
dramy i „Porozumienia bez Przemocy” M.B. Rosenberga.
REFERENCJE (33)
1.
Aronson, E. (1997). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2.
Bandura, A., Walters, R. (1968). Agresja w okresie dorastania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
3.
Baron-Cohen, S. (2015). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Sopot: Smak Słowa.
4.
Bauer, J. (2008). Empatia. Co potrafią lustrzane neurony. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.
Bauer, J. (2015). Granica bólu. O źródłach przemocy. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
6.
Bochno, E. (2004). Rozmowa jako metoda oddziaływania wychowawczego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
8.
Brzezińska, A. (2007). Jak rodzi się agresja? W: Brzezińska A, Hornowska E. (red.), Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. (s.107-123). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
9.
Dambach, K.E. (2003). Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
10.
Davis, M.H. (1999). Empatia. O umiejętności współodczuwania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
11.
Dziewiecki, M. (2000). Psychologia porozumiewania się. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
12.
Goleman, D. (1999). Inteligencja emocjonalna w praktyce. Poznań: Media Rodzina.
13.
Hamer, H. (1999). Rozwój umiejętności społecznych. Jak skuteczniej dyskutować i współpracować. Warszawa: Wydawnictwo Veda.
14.
Hoffman, M. L. (2006). Empatia i rozwój moralny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
16.
Jodko-Kula, E. (2009). Karina. Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski.
18.
Olweus, D. (1998). Mobbning. Fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Warszawa: Jacek Santorski&Co.
20.
Pospiszyl, I. (2008). Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
21.
Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
22.
Rembowski, J. (1989). Empatia. Studium psychologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
23.
Rosenberg, M. B. (2006). Edukacja wzbogacająca życie. Warszawa: Jacek Santorski&Co Agencja Wydawnicza.
24.
Rosenberg, M. B. (2008). Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy. Warszawa: Jacek Santorski&Co Agencja Wydawnicza.
25.
Rumpf, J. (2004). Krzyczeć, bić, niszczyć. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
26.
Smółka P. (2008). Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
27.
Steffgen, G., König, A., Pfetsch, J., Melzer, A. (2009). Znaczenie empatii w wyjaśnianiu zjawiska cyberbullingu wśród młodzieży. Kwartalnik Pedagogiczny, 4(214), 183-195.
28.
Swearer, S. M., Espelage, D. L., Napolitano, S. A. (2010). Przemoc rówieśnicza. Zapobieganie i interwencje. Skuteczne strategie dla szkół. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA.
31.
Witerska, K. (2010). Drama na różnych poziomach kształcenia. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
32.
Witerska, K. (2011). Drama. Techniki, strategie, scenariusze. Warszawa: Difin.
33.
Zubrzycka, E. (2008). Dręczyciel w klasie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.