PL EN
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
DRĘCZENIE RÓWIEŚNIKÓW JAKO STRATEGIA OSIĄGANIA WŁASNYCH CELÓW W ŚWIETLE BADAŃ NAD SPOŁECZNĄ DOMINACJĄ I DZIAŁANIAMI PRZYMUSZAJĄCYMI
 
Więcej
Ukryj
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
 
 
Data publikacji: 21-07-2019
 
 
Autor do korespondencji
Aleksandra Tłuściak-Deliowska   

Aleksandra Tłuściak-Deliowska, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, e-mail: adeliowska@aps.edu.pl, tel.: 22 589 36 00 wew. 3436
 
 
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2017;11(2):7-13
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedmiotem tekstu jest analiza strategicznej strony dręczenia rówieśniczego. Punktem wyjścia do rozważań jest konstatacja, że coraz częściej różni autorzy i badacze tego fenomenu dochodzą do wniosku, że działania sprawcy dręczenia mają charakter wyraźnie instrumentalny i zaplanowany. W tekście uzasadniam potrzebę takiego przesunięcia punktu ciężkości w zakresie oglądu tego zjawiska koncentrując się szczególnie na zagadnieniu dominacji społecznej oraz funkcji poszczególnych zachowań agresywnych oraz dokonuję przeglądu prac badawczych, które dostarczają (w sposób bezpośredni i pośredni) dowodów na potwierdzenie tych założeń. Na zakończenie przywołuję koncepcję działań przymuszających (coercive actions) opracowaną przez Jamesa T. Tedeschiego i Richarda B. Felsona, za sprawą której mogą być wyjaśniane instrumentalne działania agresywne występujące w bullyingu.
REFERENCJE (30)
1.
Cook C.R., Williams K.R., Guerra N.G., Kim T.E., Sadek S. (2010), Predictors of bullying and victimization in childhood and adolescence: a meta-analytic investigation. School Psychology Quarterly, 2(25), s. 65-83.
 
2.
Farnicka M., Liberska H., Niewiedział D. (2016), Psychologia agresji. Wybrane problemy. PWN, Warszawa.
 
3.
Garandeau C.F., Cillessen A.H.N. (2006), From indirect aggression to invisible aggression: A conceptual view on bullying and peer group manipulation. Aggression and Violent Behavior, 11, s. 612-625.
 
4.
Hawley H.P. (1999), The ontogenesis of social dominance: a strategy-based evolutionary perspective. Developmental Review, 19, s. 97-132.
 
5.
Hawley H.P., Little T.D., Card N.A. (2007), The allure of a mean friend: Relationship quality and processes of aggressive adolescents with prosocial skills. International Journal of Behavioral Development, 31, s. 170-180.
 
6.
Juvonen J., Graham S. (2014), Bullying in Schools: The Power of Bullies and the Plight of Victims. Annual Review of Psychology, 65, s. 159-185.
 
7.
Komendant-Brodowska A. (2014a), Agresja iprzemoc szkolna. Raport ostanie badań. Analizy IBE/01/2014, Warszawa.
 
8.
Komendant-Brodowska A. (2014b), Grupowe uwarunkowania przemocy szkolnej. Niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
 
9.
Krahe B. (2006), Agresja. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
 
10.
Maccoby E. (2004), Aggression in the context of gender development, W: M. Putallaz, K.L. Bierman (eds.), Aggression, antisocial behavior and violence among girls. The Guilford Press, New York, s. 3-22.
 
11.
Olthof T., Goossens F.A., Vermande M.M, Aleva E.A., van der Meulen M. (2011), Bullying as strategic behavior: Relations with desired and acquired dominance in the peer group. Journal of School Psychology, 49, s. 339-359.
 
12.
Olweus D. (1993), Bullying at school: What we know and what we can do. Blackwell Publishing, Malden, MA.
 
13.
Olweus D. (2010), Przemoc w szkołach. Prezentacja na Europejskim Kongresie Przeciwdziałania Przemocy Szkolnej, Warszawa, 15.09.2010.
 
14.
Pellegrini A.D. (2008), The roles of aggressive and affiliate behaviors in resource control: A behavioral ecological perspective. Developmental Review, 28, s. 461-487.
 
15.
Pepler D.J., Craig W. (1995), A peek behind the fence: Naturalistic observation of aggressive children with remote audiovisual recording. Developmental Psychology, 31, s. 548-553.
 
16.
Prinstein M.J., Cillessen A.H.N. (2003), Forms and functions of adolescent peer aggression associated with high levels of peer status. Merrill-Palmer Quarterly, 49, 3, s. 310-342.
 
17.
Pyżalski J. (2012), Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
 
18.
Salmivalli C., Lagerspetz K., Bjorkvist K., Osterman K., Kaukiainen A. (1996), Bullying as a Group Process: Participants Roles and Their Relation to Social Status within the Group. Aggressive Behavior, 22, s. 1-15.
 
19.
Salmivalli C., Peets K. (2009), Preadolescents’ peer-relational schemas and social goals across relational contexts. Social Development, 18, s. 817-832.
 
20.
Sijtsema J.J., Veenstra R., Lindenberg S., Salmivalli C. (2009), Empirical test of bullies’ status goals: assessing direct goals, aggression and prestige. Aggressive Behavior, 35, s. 57-67.
 
21.
Sutton J., Smith P.K., Swettenham J. (1999), Bullying and theory of mind: A critique of the social skills deficit view of anti-social behavior. Social Development, 8, s. 117-127.
 
22.
Tedeschi J.T., Felson R.B. (1994), Violence, aggression & coercive actions. American Psychological Association, Washington.
 
23.
Tłuściak-Deliowska A. (2013a), Zaangażowanie gimnazjalistów w przemoc rówieśniczą. Rola bliskich przyjaźni. Wychowanie na co Dzień, 6(237), s. 3-7.
 
24.
Tłuściak-Deliowska A. (2013b), Deklaracje postaw wobec przemocy rówieśniczej wśród gimnazjalistów. Psychologia Rozwojowa, 18(3), s. 75-86.
 
25.
Tłuściak-Deliowska A. (2014), O wykorzystaniu i użyteczności analizy sieci społecznych w badaniu przemocy rówieśniczej w szkole. Teraźniejszość - Człowiek – Edukacja, 3(67), s. 147-159.
 
26.
Tłuściak-Deliowska A. (2016), Moralność i bullying. Edukacja charakteru podstawowym elementem w rozwiązaniu problemu dręczenia rówieśniczego w szkole? Studia z Teorii Wychowania, 7, 1 (14), s. 169-193.
 
27.
Vaillancourt T., Hymel Sh., McDougal P. (2003), Bullying is power: implications for school-based intervention strategies. Journal of Applied School Psychology, 19, s. 157-176.
 
28.
Volk A.A., Dane A.V., Marini Z.A. (2014), What is bullying? A theoretical redefinition. Developmental Review, 34, s. 327–343.
 
29.
Wysocka E. (2013), Agresja w młodym pokoleniu – teoretyczne i empiryczne egzemplifikacje. Pedagogika Społeczna, 2(48), s. 115-136.
 
30.
Xie H., Swift D.J., Cairns B.D., Cairns R.B. (2002), Aggressive behaviors in social interaction and developmental adaptation: A narrative analysis of interpersonal conflicts during early adolescence. Social Development, 11, 205-224.
 
eISSN:2657-9332
Journals System - logo
Scroll to top