ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
Wielokulturowość społeczeństwa polskiego – wyzwania edukacyjne i badawcze
1
Katedra Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Polska
Data nadesłania: 24-11-2022
Data ostatniej rewizji: 19-02-2023
Data akceptacji: 20-03-2023
Data publikacji: 12-04-2023
Autor do korespondencji
Hanna Arciszewska
Katedra Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Żołnierska 14 A, 10-561, Olsztyn, Polska
Katedra Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Żołnierska 14 A, 10-561, Olsztyn, Polska
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2023;17(1):1–19
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Streszczenie: Artykuł ma charakter przeglądowy. Przedstawia wielokulturowy charakter społeczeństwa polskiego. W tekście uwzględniono rys historyczny, charakterystykę obecnie występujących w Polsce mniejszości z podziałem na mniejszości narodowe i etniczne oraz wyzwania edukacyjne i badawcze wynikające z omawianego zagadnienia. Celem artykułu jest ukazanie różnorodności społeczeństwa polskiego oraz wskazanie wyzwań edukacyjnych i badawczych wynikających z omawianego zagadnienia. Materiał i metody: W artykule zastosowano przegląd literatury zgodnie z przyjęciem następujących kryteriów (pytań): a) w jaką dyscyplinę wpisuje się omawiane zagadnienie? b) w jaki sposób dookreślić temat? Na jakich aspektach się skupić? c) co już wiadomo w wybranym temacie? d) kto poruszał podobne zagadnienie? e) które z omawianych wątków warto poszerzyć w odniesieniu do nauk społecznych. Wyniki: W wyniku analizy literatury dokonano opisu zagadnienia wielokulturowości na przestrzeni lat oraz przedstawiono charakterystykę występujących mniejszości narodowych i etnicznych. Wnioski: Występująca wielokulturowość wymaga zmierzenia się z nowymi wyzwaniami o charakterze edukacyjnym i badawczym.
REFERENCJE (34)
1.
Barwiński, M. (2016). Wielokulturowość we współczesnych polskich badaniach geograficznych i edukacji geograficzniej – zarys problematyki. Przegląd Geograficzny, t. 88, 137-157.
2.
Cianciara, D. (2012). Aspekty wielokulturowości w dzisiejszej Polsce. Pobrane z: https://scholar.google. pl/scholar?hl=pl&as_sdt=0%2C5&as_vis=1&q=aspekty+wielokulturowo%C5%9Bci+w+dzisiejszej+polsce&btnG=.
3.
Grzybowski, P.P. (2011). Edukacja międzykulturowa – konteksty. Od tożsamości po język międzynarodowy. Kraków: Impuls.
4.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
5.
Jadwiszczak, J. (2008). Różnorodność religijna, etniczna i kulturowa Zelowa. Warszawa: Wydawca Narodowe Centrum Kultury.
6.
Krajewska-Kułak, E., Łukaszuk, C. E. (2010). Wielokulturowość społeczeństwa polskiego. W: E. Krajewska-Kułak, I. Wrońska, K. Kędziora-Kornatowska (red.), Problemy wielokulturowości w medycynie (s. 79-91). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
7.
Król-Mazur, R. (2016). Przemiany społeczności ormiańskiej w Polsce pod wpływem unii ze Stolicą Apostolską. Krakowskie Pismo Kresowe, nr 8, 15-64.
8.
Kubiszyn, M. (2007). Edukacja wielokulturowa w środowisku lokalnym. Studium teoretyczno – empiryczne na przykładzie ośrodka ,,Brama Grodzka – teatr NN” w Lublinie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
9.
Kwiatkowska, A. (2019). Wielokulturowość w ujęciu interdyscyplinarnym. Warszawa: PWN.
10.
Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza. Poznań – Olsztyn:Edytor.
11.
Lewowicki, T. (2011). O doświadczeniach edukacji wielokulturowej oraz perspektywie edukacji i pedagogiki międzykulturowej. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.), Edukacja międzykulturowa. Dokonania, problemy, perspektywy (s. 479-503). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
12.
Lewowicki, T. (2012). Edukacja międzykulturowa – bilans otwarcia 2012. Edukacja międzykulturowa, nr 1, 15-16.
13.
Madejczyk, P. (1998). Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo Polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944-1948). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
14.
Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana.
15.
Nikitorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
16.
Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
17.
Nikitorowicz, J. (2010). Grupy etniczne w wielokulturowym świecie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
18.
Nikitorowicz, J. (2012). Fenomen wielokulturowości i prognozy rozwoju ku międzykulturowości. Edukacja międzykulturowa nr 1, 47-66.
19.
Nikitorowicz, J. (2018). Etnopedagogika. W kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Impuls.
20.
Ogrodzka-Mazur, E. (2014). Cieszyńska szkoła badań pogranicza Profesora Tadeusza Lewowickiego, Pobrane z: http://www.czasopismoippis.up.....
21.
Orłowska, B. A. (2011). Polak-Łemek dwa bratanki (o życiu w wielokulturowym społeczeństwie – dawniej i dziś). Pogranicze. Studia Społeczne, t. XVII, 115-127.
22.
Pasieka, A. (2013). Wielokulturowość po polsku o polityce wielokulturowości jako mechanizmie umacniania polskości. Kultura i społeczeństwo, Polska Akademia Nauk, nr 3, 129-155.
23.
Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa (1998). Edukacja: jest w niej ukryty skarb. Pobrane z: https://www.unesco.pl/ fileadmin/user_upload/pdf/4_Filary_Raport_Delorsa.pdf.
24.
Sadowski, A. (2016). Wielokulturowość jako czynnik zróżnicowanego i inteligentnego rozwoju Polski. Optimum. Studia ekonomiczne, nr 4 (82), 69-82.
25.
Sobczak, J. (2003). Wokół problemu definicji mniejszości narodowych. Pobrane z: https://cejsh.icm.edu. pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_ssp_2003_1_02.
26.
Szuchta, R. (2015). 1000 lat historii Żydów polskich Podróż przez wieki. Pobrane z: https://www.polin. pl/sites/default/files/podrecznik_1000_lat_historii_zydow_polskich_podroz_przez_wieki_web.pdf.
27.
Śliz, A. (2017). Wielokulturowość: stygmat współczesnego świata? Próba analizy socjologicznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
28.
Tobijański, Z. (1994). Czesi w Polsce. Kraków: Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Czechów i Słowaków w Polsce.
29.
Vasyuta, O. (2005). Wielokulturowość współczesnego społeczeństwa. Forum Politotogiczne, t. 2, 125-136.
30.
Wolff, S. (2009). Ethnic minorities in Europe: The basic facts. Pobrane z: http://www.stefanwolff.com/ files/min-eu.pdf.
31.
Zamojska, E. (2013). Inny jako obcy. Imigranci w polskim dyskursie publicznym i edukacyjnym. Studia Edukacyjne, nr 28, 191-207.
32.
Zięba, A. A. (2016). Agnus Dei cum labaro, czyli znak i herb Ormian polskich – dzieło Katarzyny Agopsowicz. Krakowskie Pismo Kresowe, nr 8, 9-14.
34.
Żebrowski, J. (2011). Wychowanie wielokulturowe w społeczeństwie obywatelskim. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, t. VIII, 221-232.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.