STRUKTURA ZAWODOWA I SPOŁECZNA PERCEPCJA PROFESJI W POLSCE.
UJĘCIE SOCJOLOGICZNE
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 26-07-2019
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2010;4(2):41-58
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Transformacja systemowa w Polsce miała wiele wymiarów. W kontekście polityki zaowocowała demokratyzacją, pluralizmem,
wielością partii politycznych i względną otwartością rekrutacji politycznej. W dziedzinie gospodarki przekształcenia doprowadziły do likwidacji zasad centralnego starowania i poddania zachowań aktorów grze rynkowej. Skorelowane z nimi, ale także mające inne, autonomiczne
źródła zmiany społeczne otworzyły polskie społeczeństwo na trendy światowe i europejskie. Pojawiały się zjawiska wcześniej w naszym
społeczeństwie niespotykane, bądź też obecne marginalnie, rzesze ludzi musiały zmienić dotychczasowe strategie życiowe, aby móc funkcjonować w nowej rzeczywistości. Na styku płaszczyzn konstruujących sferę zainteresowań socjologii i ekonomii pojawiły się rozmaite kwestie,
które wydają się interesujące i ważne nie tylko z punktu widzenia nauki, ale również praktyki życia społecznego. Kardynalną kwestią jest tu
bezrobocie, wykluczenie społeczne a także dostosowywanie jednostek do realiów rynku pracy. Wynikałoby z tego zainteresowanie przekształceniami mającymi miejsce na rynku pracy, w kontekście zmian dotyczących poszczególnych profesji. Sam proces pracy odbywa się
najczęściej w określonym otoczeniu społecznym, zjawiska współczesności póki co nie doprowadziły do pojawienia się na masową skalę
zorientowanych zadaniowo diad, które czynności związane z pracą ludzką wykonują w separacji od innych jednostek. Dodatkowo zawody
nie istnieją w próżni – adresatami ich wytworów są jednostki. W toku codziennego życia każdy z nas styka się z przedstawicielami rozmaitych profesji, wytwory materialne pracy ludzkiej towarzyszą nam na każdym kroku. Istotne zatem wydaje się to, w jaki sposób oceniamy
przedstawicieli poszczególnych profesji, czy w świetle ich statusów uważamy, że odgrywają swe role tak jak powinni. Tym właśnie zagadnieniom poświęcone są nasze rozważania.
REFERENCJE (76)
1.
Barański, M. (red.) (2003), Samorząd – rozwój – integracja, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
2.
Barcik, A. (1995) Etyka w zarządzaniu biznesem. Rozprawa habilitacyjna, Bielsko – Biała.
3.
Berger, P. (1995), Rewolucja kapitalistyczna, tłum. Zygmunt Simbierowicz, Wyd. Oficyna Naukowa, Warszawa.
4.
Borkowska, A. (1996), Dziennikarze i organizacje dziennikarskie, W: „Media i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995” , Gerda G. Koppera, Ignacego Rutkiewicza, Kathariny Schliep (red.),, Ośrodek Badań Praoznawczych UJ, Kraków.
5.
Borowik, I. (2002), Przemiany religijność polskiego społeczeństwa, W: „Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku”, (red.) M. Marody, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
6.
Dębska, A. (2004), Kobieta w mundurze, czyli nowa jakość w systemie bezpieczeństwa państwa, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
7.
Dębska, A., Kłoczowski, M. (2001), Kobieta w wojsku. Wyzwanie dla wojska i socjologii, W: „Socjologiczne aspekty bezpieczeństwa narodowego” J. Maciejewski (red), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
8.
Dojwa, K. (2006), Obraz polityki i polityków w społeczeństwie polskim, W: Człowiek wobec masowych zjawisk społecznych, (red.) J.Klebaniuk, Wyd. „Atut”, Wrocław.
9.
Dojwa, K. (2007), Dziennikarze. Pomiędzy profesją a misją, W: „Demokracja medialna – źródła władzy”, (red.), A. Kracher i R. Riedl, Wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu, Racibórz.
10.
Dojwa, K. (2005), Kampania wyborcza z sondażami opinii w tle, „Dziś. Przegląd społeczno – polityczny” 12/2005.
11.
Dojwa, K. (2005), Opinia publiczna o politykach, „Dziś. Przegląd społeczno – polityczny”, 6/2005.
12.
Dojwa, K. (2008), Samorząd powiatowy jako kreator lokalnej elity politycznej. Rola powiatu w zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnej, Wyd. UMCS, Lublin.
13.
Dojwa, K. Maciejewski, J. (red.), (2007), Kobiety w grupach dyspozycyjnych społeczeństwa. Socjologiczna analiza statusu i roli kobiet w wojsku, policji oraz w innych grupach dyspozycyjnych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
14.
Dojwa, K. Placety, J., (2008), Wybrane aspekty statusu i roli sołtysa wsi w świetle badań własnych, „Samorząd Terytorialny” 1/2 2008.
15.
Fras, J. (red.), (2007), Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
16.
Gierula, M. Jachimowski, M., (1996), Zmiany mediów i dziennikarstwa lokalnego w Polsce (prasa, radio, telewizja), W: „Media i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995” (red.), Gerd G. Kopper, Ignacy Rutkiewicz, Katharina Schliep, Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, Kraków.
17.
Goban – Klas, T. (1992), Percepcja elit politycznych, W: „Elity polityczne w Polsce” (red.) K. Pałecki, Warszawa.
18.
Grzelewski, M. (1996), Przemiany w kształceniu dziennikarzy, W: „Media i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995” (red.). Gerd G. Kopper, Ignacy Rutkiewicz, Katharina Schliep, Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, Kraków.
19.
Iwanek, M. (2007), Mobbing – nowe niebezpieczne zjawisko w organizacjach, W: „Kobiety w grupach dyspozycyjnych społeczeństwa. Socjologiczna analiza statusu i roli kobiet w wojsku, policji oraz w innych grupach dyspozycyjnych”, (red.) K. Dojwa, J. Maciejewski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
20.
Jacher, W. (2003), Władza jako czynnik integracji społeczności lokalnych i regionalnych, W: „Samorząd – rozwój – integracja” pod red. Marka Barańskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
21.
„Jacy są, a jacy powinni być dziennikarze?”, CBOS, BS/68/2002.
22.
Jasińska – Kania, A. Marody, M. (red.) (2002), Polacy wśród Europejczyków. Wartości polskiego społeczeństwa na tle innych krajów europejskich, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
23.
Kojder, A. (red.), (2007), Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne, PAN, Komitet Socjologii, Wyd. WAM., Kraków.
24.
Kracher, A. Ridel, R. (red.), (2007), Demokracja medialna – źródła władzy, Wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu, Racibórz.
25.
Laszczak, B. (2007), Informacja na temat wojskowej służby kobiet – bilans zmian w latach 2001 – 2005 oraz propozycje nowych rozwiązań, W:„Kobiety w grupach dyspozycyjnych społeczeństwa. Socjologiczna analiza statusu i roli kobiet w wojsku, policji oraz w innych grupach dyspozycyjnych”, (red.) K.Dojwa, J.Maciejewski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
26.
Lelińska, K. (1995), Sejm I Kadencji w świadomości posłów, W: „Świat elity politycznej” (red.) Włodzimierz Wesołowski, Irena Pańków, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
27.
Łapa, A. (2006), Żołnierze zawodowi – kognitariusze czy plebejusze transformacji?, W: „Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego” (red.) J. Maciejewski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
28.
Mach, B. (2003), Pokolenia historycznej nadziei i codziennego ryzyka, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
29.
Maciejewski, J. (red.), (2003), Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
30.
Maciejewski, J. (red.), (2001), Socjologiczne aspekty bezpieczeństwa narodowego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
31.
Maciejewski, J. (2002), Oficerowie wojska polskiego w okresie przemian społecznej struktury i wojska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
32.
Maciejewski, J. (2002), Sylwetka kobiety w służbach zbrojnych RP – charakterystyka socjograficzna, W: „Wojskowa służba kobiet a restrukturyzacja Sił Zbrojnych”, Agencja Wydawnicza „ULMAK”, Warszawa.
33.
Maciejewski, J. Gąsiorowska, A. (2006), Psychologiczno – socjologiczne aspekty samobójstw w wojsku, W: „Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego” (red.) J.Maciejewski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
34.
Maciejewski, J. Haduch, T. Iwanek, T. Pieczywok, A. Wełyczko, L. Dojwa, K. (2008), Podoficerowie zawodowi Wojska Polskiego. Studium socjologiczne, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
35.
Maciejewski, J. Wolska – Zogata, I. (2005), Zawód oficera Wojska Polskiego w toku transformacji. Studium socjologiczne, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
36.
Mariański, J. „Nowe wymiary różnicowania religijności w Polsce”, W: A. Kojder (red.), „Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne”, PAN, Komitet Socjologii, Wyd. WAM., Kraków.
37.
Marody, M. (red.), (2002), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
38.
Marody, M. (2002), Przemiany religijności Polaków, W: A. Jasińska – Kania, M. Marody (red.), „Polacy wśród Europejczyków. Wartości polskiego społeczeństwa na tle innych krajów europejskich”, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
39.
Kopper, G. G. Rutkiewicz, I. Schliep, K. (red.), (1996), Media i dziennikarstwo w Polsce 1989- 1995, Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, Kraków.
40.
Michalczyk, S. (2000), Media lokalne w systemie komunikowania, Wyd. UŚ, Katowice 2000.
41.
Mikułowski – Pomorski, J. (2007), Fragmentaryzacja w mediach: proces i narzędzie, „Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo”, (red.) J.Fras, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
42.
Mills, C. W. (2007), Wyobraźnia socjologiczna, przełożyła Marta Bucholc, red naukowa i przedmowa J. Much, PWN, Warszawa.
43.
Mocek, S. (2007), Dziennikarze po komunizmie, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
44.
Morawski, Z. (1999), Funkcjonowanie policji w strukturze społecznej, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
45.
Morawski, Z. (2005), Prawne determinanty pozycji, roli i statusu warstw dyspozycyjnych społeczeń-stwa Polski na przykładzie trzech organizacji formalnych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
46.
Nogalski, B. Śniadecki, J. (1996), Etyka menedżerska, Bydgoszcz.
47.
„Oceny działalności prezydenta, sejmu i senatu”, CBOS, 100/2008.
48.
„Oceny sytuacji i stosunek do władz lokalnych”, CBOS, 18/2008.
49.
Olechnicki, K. Załęcki, P. (1997), Słowniki socjologiczny, Wyd. „Graffiti BC”, Toruń 1997.
50.
Patrzałek, W. (2007), Funkcjonowanie i segmentacja rynku prasowego, W: Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo”, (red.) J. Fras, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
51.
„Polacy o zawodach”, OBOP, 23/2000.
52.
„Prestiż zawodów”, CBOS, 32/1999.
53.
„Opinia społeczna na temat zawodów zaufania społecznego”, CBOS, 73/2004.
54.
„Opinie o działalności instytucji publicznych”, CBOS, BS 16/2008.
55.
„Opinie o uczciwości i rzetelności zawodowej”, CBOS, 1998.
56.
„Opinie o uczciwości i rzetelności zawodowej”, CBOS, 2000.
57.
„Opinie o uczciwości i rzetelności zawodowej”, CBOS, 2006.
58.
Pełecki, K. (red.), (1992), Elity polityczne w Polsce, Warszawa.
59.
Pietraś, Z. (1996), Problemy patologii elit politycznych, W: „Z zagadnień socjologii polityki”, T. I. „Klasyczne i nowe obszary badawcze. Pogranicza dyscyplin i dziedzin. Kwestia teorii i praktyki”, (red.) L. W. Zacher, Wyd. Uniwersytetu Marii Skłodowskiej – Curie, Lublin.
60.
Pokorna – Ignatowicz, K. (2007), Próba bilansu „nowego ładu informacyjnego, czyli o potrzebie badań nad polskim systemem medialnym, W: Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo, (red.) J. Fras, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
61.
Rychard, A. (2002), Polityka i społeczeństwo w Polsce: ewolucja porządku instytucjonalnego, W: „Utracona dynamika? O niedojrzałości polskiej demokracji” praca zbiorowa pod red.: E. Kokrzyckiego, A. Rycharda i A. Zybertowicza, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
62.
Sułek, A. (2002), Ogród socjologii metodologicznej, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
63.
Szacka, B. (2003), Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.
64.
Szacki, J. (2002), Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Wyd. PWN, Warszawa.
65.
Sztompka, P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wyd. „Znak”, Kraków.
66.
Ulrich, B. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. Stanisław Cieśla, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
67.
Ustawa z dnia 11 września 2003 r. O służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
68.
„Utracona dynamika? O niedojrzałości polskiej demokracji” praca zbiorowa pod red. Edmunda Mokrzyckiego, Andrzeja Rycharda i Andrzeja Zybertowicza, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2002.
69.
Wasilewski, J. (red.), (2006), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
70.
Wasilewski, J. (2006), Formowanie się nowej struktury społecznej, W: „Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian”, (red.) J.Wasilewski, Wyd. „Scholar”, Warszawa.
71.
Wesołowski, W. Pańków, I. (red.), (1995), Świat elity politycznej, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
72.
Wojskowa służba kobiet a restrukturyzacja Sił Zbrojnych, Agencja Wydawnicza „ULMAK”, Warszawa 2002.
73.
Wolska – Zogata, I. (2002), Specyfika zawodu dziennikarskiego (na przykładzie dziennikarzy wrocławskich), W: „Socjologiczne portrety grup społecznych” (red.) Z.Zagórski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
75.
Zacher, L. W. (red.), (1996), Z zagadnień socjologii polityki, T. I. „Klasyczne i nowe obszary badawcze. Pogranicza dyscyplin i dziedzin. Kwestia teorii i praktyki”, Wyd. Uniwersytetu Marii Skłodowskiej – Curie, Lublin.
76.
Zagórski, Z. (red.), (2002), Socjologiczne portrety grup społecznych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.