ORIGINAL ARTICLE
CUSTOMS, RITUALS AND BELIEFS RELATING TO BIRTH AND UPBRINGING.
A STUDY BASED ON BIAŁOBRZEGI, A VILLAGE IN THE LUBLIN PROVINCE
More details
Hide details
1
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Kulturoznawstwa
Publication date: 2019-07-23
Corresponding author
Małgorzata Gruchoła
Małgorzata Gruchoła, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin, tel. 81 445 41 01, e-mail: mgruch@kul.pl
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2015;9(3):29-37
KEYWORDS
ABSTRACT
The aim of the article is to determine the state of knowledge and understanding customs, rituals and beliefs relating
to birth and upbringing and to answer the question whether they are still observed and popularized in the village of Bialobrzegi
in the province of Lublin.
After giving first some consideration to the terminology of the subject, there were presented the customs, rituals and beliefs
relating to birth and upbringing. There were presented in the following order: the birth of a child, preparation to its baptism,
customs connected with accepting a child as a family member or a member of a religious community.
In the conducted research (June - September 2013) the mainly applied method was the deepened study of an area by Bronisław
Malinowski, the biographical method, as well as elements of the comparative method. The basis of the study of an area were
interviews carried out among all the inhabitants of the village Bialobrzegi, choosing people over 65 years old, and observations
made during the study
REFERENCES (27)
1.
Informatorki - kobiety: 66-67 lat, 70-78 lat, 83 lata, 87 lat, 89 lat, 92 lata, Białobrzegi, badania terenowe autorki, 2013.
2.
Informatorzy - mężczyźni: 74 lata, 77 lat, Białobrzegi, badania terenowe autorki, 2013.
3.
Biegeleisen H. (1927), Matka i dziecko w wierzeniach, obrzędach i zwyczajach ludu polskiego. Lwów.
4.
Bisek-Grąz M. (2011), Dziedzictwo kulturowe wałbrzyskiego. Wierzenia, zwyczaje, obrzędy rodzinne. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.
5.
Bystroń J. S. (1916), Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzeniem dziecka. Akademia Umiejętności, Kraków.
6.
Ciołek T., Olędzki J., Zadrożyńska A. (1976), Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
7.
Diakowska-Kohut E. (2013), Odwiedzanie i obdarowywanie położnicy oraz jej dziecka, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/II: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 100-166.
8.
Grad J. (1967), Zwyczaj (hasło), W: Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. PWN, Warszawa-Poznań, s. 388-389.
9.
Kopp P., Pieńczak A. (2010), Rodzice chrzestni, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 263-321.
10.
Kowalski P. (1988), Poród (hasło), W: P. Kowalski, Leksykon. Znaki świata: omen - przesąd - znaczenie. PWN, Warszawa - Wrocław, s. 474.
11.
Kronika Zespołu śpiewaczo-obrzędowego w Białobrzegach (2014).
12.
Kwaśniewski K. (1968), Adaptacja i integracja kulturowa ludności Śląska po II wojnie światowej. PWN, Wrocław.
13.
Ogrodowska B. (2000), Zwyczaj (hasło), W: B. Ogrodowska, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik. Verbinum, Warszawa, s. 276.
14.
Pełka L. (1989), Społeczne wymiary kultury obrzędowej. Studium kulturologiczno-religioznawcze. Akademia Nauk Społecznych, Kraków.
15.
Pieńczak A. (2013), Czynności magiczne ułatwiające poród, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/ II: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 67-77.
16.
Simonides D. (1998), Obyczaj w życiu dawnego i współczesnego człowieka, W: B. Gołębiowski (red.), Życie po polsku - czyli o przemianach obyczaju w drugiej połowie XX wieku. Stopka, Łomża, s. 10-27.
17.
Szymańska J. (2012), Podlasie. Część 1: Teksty pieśni obrzędowych. Instytut Sztuki PAN, Warszawa.
18.
Urząd Miejski w Kocku (2014a), Dane Referatu budownictwa, nieruchomości ochrony środowiska, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej za 2013 rok. Kock.
19.
Urząd Miejski w Kocku (2014b), Dane Urzędu Stanu Cywilnego w Kocku za 2013 rok. Kock.
20.
Zadrożyńska A. (1986), Powtarzać czas początku, cz. I: O świętowaniu świąt dorocznych w Polsce. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa.
21.
Zadrożyńska A. (2002), Przewodnik po tradycji. Wydawnictwo Twój Styl Wydawnictwo Książkowe, Warszawa.
22.
Zowada R. (2010a), Babka, babiąca w obrzędowości narodzinowej, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnogra- ficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 51-82.
23.
Zowada R. (2010b), Inne czynności wykonywane przez babkę przy połogu i w późniejszym okresie,W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (2010), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 137-175.
24.
Zowada R. (2010c), Rola babki oraz innych osób w zabiegach związanych z łożyskiem, czepkiem, pępowiną oraz pierwszą kąpielą dziecka, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 83-136.