ARTYKUŁ ORYGINALNY
ZWYCZAJE, OBRZĘDY I WIERZENIA ZWIĄZANE Z NARODZINAMI I WYCHOWANIEM DZIECKA.
STUDIUM NA PODSTAWIE WSI BIAŁOBRZEGI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM
1
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Kulturoznawstwa
Data publikacji: 23-07-2019
Autor do korespondencji
Małgorzata Gruchoła
Małgorzata Gruchoła, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin, tel. 81 445 41 01, e-mail: mgruch@kul.pl
Małgorzata Gruchoła, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin, tel. 81 445 41 01, e-mail: mgruch@kul.pl
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2015;9(3):29-37
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest ustalenie stanu znajomości i rozumienia zwyczajów, obrzędów oraz wierzeń związanych
z narodzinami i wychowaniem dziecka oraz odpowiedź na pytanie, czy nadal są one upowszechniane i kultywowane we wsi
Białobrzegi, w województwie lubelskim. Po wstępnych rozważaniach terminologicznych przywołujących definicje badanych
problemów, przedstawiono zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z narodzinami dziecka, przygotowaniami do chrztu, obrzędy przyjęcia dziecka do rodziny oraz wspólnoty wyznaniowej.
W przeprowadzonych badaniach (czerwiec-wrzesień 2013 r.) wykorzystano głównie metodę pogłębionych badań terenowych Bronisława Malinowskiego, metodę biograficzną, a także elementy metody porównawczej. Podstawę badań terenowych stanowiły wywiady wśród wszystkich mieszkańców wsi Białobrzegi, dobierając osoby powyżej 65 roku życia oraz obserwacja uczestnicząca.
REFERENCJE (27)
1.
Informatorki - kobiety: 66-67 lat, 70-78 lat, 83 lata, 87 lat, 89 lat, 92 lata, Białobrzegi, badania terenowe autorki, 2013.
2.
Informatorzy - mężczyźni: 74 lata, 77 lat, Białobrzegi, badania terenowe autorki, 2013.
3.
Biegeleisen H. (1927), Matka i dziecko w wierzeniach, obrzędach i zwyczajach ludu polskiego. Lwów.
4.
Bisek-Grąz M. (2011), Dziedzictwo kulturowe wałbrzyskiego. Wierzenia, zwyczaje, obrzędy rodzinne. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.
5.
Bystroń J. S. (1916), Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzeniem dziecka. Akademia Umiejętności, Kraków.
6.
Ciołek T., Olędzki J., Zadrożyńska A. (1976), Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
7.
Diakowska-Kohut E. (2013), Odwiedzanie i obdarowywanie położnicy oraz jej dziecka, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/II: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 100-166.
8.
Grad J. (1967), Zwyczaj (hasło), W: Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. PWN, Warszawa-Poznań, s. 388-389.
9.
Kopp P., Pieńczak A. (2010), Rodzice chrzestni, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 263-321.
10.
Kowalski P. (1988), Poród (hasło), W: P. Kowalski, Leksykon. Znaki świata: omen - przesąd - znaczenie. PWN, Warszawa - Wrocław, s. 474.
12.
Kwaśniewski K. (1968), Adaptacja i integracja kulturowa ludności Śląska po II wojnie światowej. PWN, Wrocław.
13.
Ogrodowska B. (2000), Zwyczaj (hasło), W: B. Ogrodowska, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik. Verbinum, Warszawa, s. 276.
14.
Pełka L. (1989), Społeczne wymiary kultury obrzędowej. Studium kulturologiczno-religioznawcze. Akademia Nauk Społecznych, Kraków.
15.
Pieńczak A. (2013), Czynności magiczne ułatwiające poród, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/ II: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 67-77.
16.
Simonides D. (1998), Obyczaj w życiu dawnego i współczesnego człowieka, W: B. Gołębiowski (red.), Życie po polsku - czyli o przemianach obyczaju w drugiej połowie XX wieku. Stopka, Łomża, s. 10-27.
17.
Szymańska J. (2012), Podlasie. Część 1: Teksty pieśni obrzędowych. Instytut Sztuki PAN, Warszawa.
18.
Urząd Miejski w Kocku (2014a), Dane Referatu budownictwa, nieruchomości ochrony środowiska, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej za 2013 rok. Kock.
19.
Urząd Miejski w Kocku (2014b), Dane Urzędu Stanu Cywilnego w Kocku za 2013 rok. Kock.
20.
Zadrożyńska A. (1986), Powtarzać czas początku, cz. I: O świętowaniu świąt dorocznych w Polsce. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa.
21.
Zadrożyńska A. (2002), Przewodnik po tradycji. Wydawnictwo Twój Styl Wydawnictwo Książkowe, Warszawa.
22.
Zowada R. (2010a), Babka, babiąca w obrzędowości narodzinowej, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnogra- ficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 51-82.
23.
Zowada R. (2010b), Inne czynności wykonywane przez babkę przy połogu i w późniejszym okresie,W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (2010), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 137-175.
24.
Zowada R. (2010c), Rola babki oraz innych osób w zabiegach związanych z łożyskiem, czepkiem, pępowiną oraz pierwszą kąpielą dziecka, W: Z. Kłodnicki, A. Pieńczak (red.), Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9/I: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław-Cieszyn, s. 83-136.
25.
Kędziorek P., Obrzędowość rodzinna (obrzędy ludzkiego życia), http://www.muzeum-radom.pl/ind..., (dostęp: 20.08.2014).
26.
Kwapień E., Obrzędy i zwyczaje rodzinne (narodziny i chrzest dziecka), http://www.dialektologia.uw.ed..., (dostęp : 25.08.2014).
27.
Szymańska A., Gdy dziecię się rodzi: narodziny, chrzciny i inne „wywody”, http://rme.cbr.net.pl/index.ph...& Itemid=98, (dostęp: 27.06.2014).
| eISSN: | 2657-9332 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
