ARTYKUŁ ORYGINALNY
Starogrecka filozofia przyrody jako podstawowe źródło wiedzy o świecie ożywionym niezbędne dla rozwoju nauk przyrodniczych
1
Department of Production Systems and Environment, National Research Institute of Animal Production, Polska
Data nadesłania: 08-10-2021
Data ostatniej rewizji: 25-07-2022
Data akceptacji: 25-07-2022
Data publikacji: 16-11-2022
Autor do korespondencji
Kamila Magdalena Musiał
Department of Production Systems and Environment, National Research Institute of Animal Production, ul. Krakowska 1, 32-083, Balice, Polska
Department of Production Systems and Environment, National Research Institute of Animal Production, ul. Krakowska 1, 32-083, Balice, Polska
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2022;16(1):261-272
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Streszczenie: Poznanie świata jako takiego było procesem rozpoczętym właściwie już od czasu „uczłowieczenia” Homo sapiens, co miało miejsce około 200 tysięcy lat temu. Filozofia przyrody lub kosmologia filozoficzna to najczęściej używane nazwy osadzone w tradycji filozoficznej odnoszące się do tzw. „nauk naturalnych”, a zatem skupiających się na świecie ożywionym. Początki filozofii przyrody sięgają starożytności, kiedy to wniosła ona do myśli ludzkiej nowy sposób analizowania faktów, podkreślający możliwości ludzkiego rozumu. Dotyczyło to refleksji nad miejscem człowieka w środowisku przyrodniczym oraz nad relacjami świata ludzkiego i przyrody. Myśl filozoficzna była ważna w kształtowaniu się protonaukowej fazy rozwoju przyrodoznawstwa. Współcześni przedstawiciele różnych gałęzi wiedzy w obrębie nauk indukcyjnych, jak np. biolodzy czy fizycy, są świadomi istnienia w obszarze nauk przyrodniczych problematyki filozoficznej, która niejako dała podstawy dla ich wyodrębnienia się i rozwoju. Materiał i metody: - Wyniki: - Wnioski: -
REFERENCJE (42)
1.
Barański S. (1981). Teofrast z Erezu - twórca botaniki (ok. 370-296 p.n.e.). Sylwan, 7/8/9, 223-227.
2.
Bartoszewski, J. (2010). Filozofia przyrody, Kartezjuz i porządek życia społecznego. Portal Wiedza i Edukacja, Lublin.
3.
Dłubacz W. (2017). U źródeł koncepcji absolutu: od Homera do Platona. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
4.
Dyakowska J. (1962). Badania nad roślinami Teofrasta z Erezu. Wszechświat Pismo Przyrodnicze, Organ Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2.
5.
Gondek P. (2013). Problem rozumienia przyczyny u presokratyków. Filozofia. Studia Ełckie, 15 (4), 467-481.
6.
Grabińska T. (2006). Filozofia przyrody a metafizyka szczegółowa. Roczniki Filozoficzne, 54 (1), 329-334.
7.
Hajduk Z. (2000/2001). Filozofia przyrody: preliminaria. Roczniki Filozoficzne, 48/49 (3), 5-46.
8.
Heller M. (1992). Filozofia nauki. Wprowadzenie. Seria podręczników 3. Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków.
9.
Heller M. (2004). Filozofia przyrody. Zarys historyczny. Wydawnictwo Znak, Kraków.
11.
Herbut J. (1997). Leksykon filozofii klasycznej. Prace Wydziału Filozoficznego, 70. Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
12.
Hryniewiecki B. (1927). Historia botaniki powszechnej. W: Botanika II. Poradnik dla samouków, 7, Warszawa.
13.
Jodkowski K. (2005). Filozofia przyrody jako warunek sine qua non powstania i rozwoju nauki. Roczniki Filozoficzne. Dyskusje i Sprawozdania, 53 (2), 424-427.
14.
Kazibut R. (2019). Filozofia przyrody i przyrodoznastwa Roberta Boyle`a. Filozoficzna geneza nauki laboratoryjnej. Wydawnictwo Naukowe UAM.
15.
Kirk G.S., Raven J.E., Schofield M. (1999). Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami (przeł. J. Lang). Wydawnictwo PWN-Axis, Warszawa-Poznań.
16.
Kolbuszewski J. (2000). Dzieje motywów roślinnych w literaturze polskiej. Prolegomena: od średniowiecza do romantyzmu. W: B. Zemanek (red.), Przyroda - Nauka - Kultura. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 129-147, Kraków.
17.
Krąpiec M. (1985). Przedmiot filozoficznych dociekań. Roczniki Filozoficzne, 33 (1), 14-17.
18.
Kuhn T.S. 1985. Dwa bieguny, tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
20.
Lubański M., Ślaga Sz. (1982). Zagadnienie teorii filozofii przyrody. Analecta Cracoviensia, 14, 61-77.
21.
Makowski P. (2012). Ogień w filozofii Heraklita. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, 1 (2), 130-138.
22.
Maritain J. (1988). Pisma filozoficzne, (tł. J. Fenrychowa). Wydawnictwo SIW ZNAK, Kraków.
23.
Mazierski S. (1972). Elementy kosmologii filozoficznej i przyrodniczej. Poznań-Warszawa- Lublin, 35.
24.
Melsen van A.G. (1968). Filozofia przyrody (tł. S. Zalewski). Wydawnictwo IW PAX, Warszawa.
25.
Musiał K. (2017). Rośliny lecznicze w najwcześniejszych dokumentach wiedzy medycznej. Rozprawy Społeczne, 11 (4), 56-63 DOI: https://doi.org/10.29316/rs.20....
26.
Musiał W., Musiał K. (2021). Zastosowanie metody analogii dla poszukiwania wspólnych obszarów poznania w biologii i ekonomii. Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
28.
Popper K. (1992). Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
29.
Romanowicz W. (2017). Wybrane teorie i koncepcje cywilizacji. Rozprawy Społeczne, 11 (4), 7-13.
30.
Roskal Z.E. (2000/2001). Filozofia przyrody w europejskiej tradycji filozoficznej. Roczniki Filozoficzne, 48/49 (3), 47-70.
32.
Sobczyńska D. (2011). O mentalnym i zmysłowym odbiorze przyrody. W: W. Ługowski, I.K. Lisiejew (red.), Filozofia przyrody - dziś - Philosophy of nature today. IFIS PAN, Warszawa.
33.
Stępień A.B. (1975). Wstęp do filozofii. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, wyd. IV.
34.
Szczuciński A. (2006). Filozofia przyrody nie tylko dla przyrodoznawców. Roczniki Filozoficzne, 54 (1), 334-337.
35.
Tatarkiewicz W. (1978). Historia filozofii. Filozofia starożytna i średniowieczna, t. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
36.
Teofrast (1961). Badania nad roślinami (opracował i tłumaczył z języka greckiego J. Schnayder). Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Krakowie.
37.
Tyburski W. (2011). Człowiek – środowisko przyrodnicze w świetle wybranych stanowisk filozoficznych i ekofilozoficznych. Paedagogia Christiana 28 (2), 41-63.
38.
Zając A. (2000). Humanistyczne aspekty badań przyrodniczych. W: B. Zemanek (red.), Przyroda - Nauka - Kultura. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 13-20.
39.
Van der Meer J.M. (2016). Przekonania towarzyszące, ideologia i nauka. Filozoficzne Aspekty Genezy,13, 153-194.
40.
Wojciechowski T. (1976). Elementy kosmologii filozoficznej i przyrodniczej, Stanisław Mazierski, Poznań/Warszawa/Lublin 1972: recenzja. Studia Philosophiae Christianae, 12 (1), 224-227.
41.
Woleński J. (2014). Filozofia nauki a historia nauki. Prace Komisji Historii Nauki PAU, 13, 99-115.
42.
Zon J. (2003). O niektórych rolach, w jakie powinien angażować się także filozof przyrody. Materiały konferencyjne: V Konferencja Filozofia Przyrody i Nauk Przyrodniczych, referat 5 (7 listopada 2003 r., KUL), Lublin.
| eISSN: | 2657-9332 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
