ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
MIŁOSIERDZIE JAKO WARTOŚĆ WYCHOWAWCZA. PERSPEKTYWA PEDAGOGIKI
CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
1
Katedra Psychopedagogiki, Instytut Pedagogiki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Data publikacji: 20-07-2019
Autor do korespondencji
Dorota Kornas-Biela
Dorota Kornas-Biela, Katedra Psychopedagogiki, Instytut Pedagogiki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin, e-mail: dorota@biela.pl, tel. (81) 454 53 19
Dorota Kornas-Biela, Katedra Psychopedagogiki, Instytut Pedagogiki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin, e-mail: dorota@biela.pl, tel. (81) 454 53 19
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2017;11(1):5-15
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Miłosierdzie jest elementem powszechnego doświadczenia ludzkiego, gdyż na przestrzeni
życia ciągle liczymy na nie, świadczymy je i otrzymujemy. Oprócz filozoficznego
i teologicznego wymiaru, miłosierdzie ma również wymiar edukacyjny i wychowawczy.
W artykule, po wyjaśnieniu potocznego i laickiego rozumienia miłosierdzia, skupiono się
na jego rozumieniu w ujęciu religii chrześcijańskiej, na przejawach miłosierdzia w życiu
codziennym oraz na charakterystyce stylu życia człowieka miłosiernego (na podstawie
cytatów z Biblii oraz nauczania papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka).
W kolejnych trzech częściach artykułu omówiono wychowanie do miłosierdzia w rodzinie,
w szkole i organizacjach dziecięco-młodzieżowych oraz wartość miłosierdzia w życiu osób
dorosłych oraz w okresie starości.
REFERENCJE (68)
1.
Andrzejewski M. (2010), Miłosierdzie dla rodziców, W: G. Janikula (red.), Miłosierdzie w duszpasterstwie i praktyce poradnianej. UAM, Poznań, T. 6. s. 131–138.
2.
Balsamska M. (oprac.) (2006), Projekty szkolnych rekolekcji wielkopostnych dla szkół podstawowych o miłosierdziu, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 219–237.
4.
Bieńkowska D. (1993), Miłosierdzie, W: J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska (red.), Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne. Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 65–73.
5.
Bochenek K. (2005), Filozofia personalistyczna w poszukiwaniu integralnego rozumienia miłosierdzia, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Miłosierdzie w filozofii i religiach. Seria Edukacja. Teologia i Dialog, t. 2, UAM, Poznań, s. 17-26.
7.
Chałas K. (2004), Miłosierdzie celem, treścią, strategią wychowania i osiągnięciem wychowawczym, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T.1., s. 29–37.
8.
Chałas K. (2006), Miłosierdzie w podstawowych funkcjach szkoły, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 47–51.
9.
Denek K., Dymara B. (2004), Wartości a miłosierdzie w edukacji, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 13–28.
10.
Domagała-Zyśk E. (2005), Pedagog wobec osoby niepełnosprawnej i chorej w nauczaniu Jana Pawła II, W: M. Nowak. C. Kalita (red.), Pedagogiczna inspiracja w nauczaniu Jana Pawła II. PWSZ im. Papieża Jana Pawia II, Biała Podlaska, s. 438–454.
11.
Domagała-Zyśk E. (2010), Chrześcijańska pedagogika niepełnosprawności – współczesne wyzwania, W: J. Michalski, A. Zakrzewska (red.), Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 495–509.
12.
Dudzikowa M. (2006), Akceptacja osoby ucznia – analogią miłosierdzia, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 53–63.
13.
Dylus A., Łydka W. (1985), Miłosierdzie, W: A. Zuberbier (red.), Słownik teologiczny. Wydawnictwo Księgarnia Świętego Jacka, Katowice, s. 303–307.
14.
Furmanek W. (2006), Sprawiedliwość jako wartość synergiczna miłosierdzia, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 193–204.
15.
Harwas-Napierała B. (2004), Pojęcie miłosierdzia i jego rola w rozwoju moralnym człowieka: próba analizy psychologicznej, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 251–260.
16.
Hryniewicz (2004), Miłosierdzie jako zasada pedagogiczna, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 97–108.
19.
Jan Paweł II, (2002). Homilia podczas Mszy św. i beatyfikacji. Kraków-Błonia, 18.08.2002.
20.
Janik S. (2005), Miłosierdzie źródłem postaw nauczyciela wobec uczniów, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Miłosierdzie w filozofii i religiach. UAM, Poznań, T. 2., s. 143–148.
21.
Janikula G. (2010), Pedagogiczno-katechetyczny wymiar Tygodnia Miłosierdzia, W: G. Janikula (red.), Miłosierdzie w duszpasterstwie i praktyce poradnianej. UAM, Poznań, T. 6., s. 91–99.
22.
Janikula G., Stec D. (2006), Miłosierdzie w rozwoju moralnym i religijnym dziecka w starszym wieku przedszkolnym, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 109–123.
23.
Kaczor M. (2007), Użycie słowa miłosierdzie w języku polskim, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 7–11.
24.
Kochel J. (2005), Miłosierdzie w religiach monoteistycznych, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Miłosierdzie w filozofii i religiach UAM, Poznań, T. 2., s. 37–42.
25.
Koclęga W. (2010), Miłosierdzie Boże jako inspiracja w komunikacji rodzinnej, W: G. Janikula (red.), Miłosierdzie w duszpasterstwie i praktyce poradnianej UAM, Poznań, T. 6., s. 139–157.
26.
Komorowska B. (2006), Miłosierdzie treścią programu wychowawczego klasy szkolnej, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 85–96.
27.
Komorowska B. (2004), Wartość miłosierdzia w rozwiązywaniu trudności wychowawczych, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 131–140.
28.
Kornas-Biela D. (2014), Cierpienie rodziny z osobą z niepełnosprawnością, W: J. Kossewska (red.), Osoba ze stanami ze spektrum autyzmu. Możliwości aktywnego życia. Wydawnictwo JAK, Kraków, s. 125–145.
29.
Kornas-Biela D. (2016), Miłosierdzie w wychowaniu osób z niepełnosprawnością. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej. Roczniki Pedagogiczne, nr 3 (w druku).
30.
Kowalska F. (1993), Dzienniczek: Miłosierdzie Boże w duszy mojej. Wydawnictwo Księży Marianów PROMIC, Warszawa.
31.
Kujawska R. (2007), Pedagogia miłosierdzia w praktyce edukacyjnej, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 27–32.
32.
Madej-Babula M. (2007), Pedagogika miłosierdzia wobec problemów człowieka starego, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 103–114.
33.
Leśniewska A. (2005), Wokół pojęcia „miłosierdzie” – rozważania filozoficzne, W: R. Niparko, J. Skrzypczak, Miłosierdzie w filozofii i religiach. UAM, Poznań, T. 2., s. 9–15.
34.
Militello C. (2016), Uczynki miłosierdzia: współczucie i pielęgnowanie tego, co ludzkie. Tłum. W. Dzieża. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin.
35.
Nagórny J. (2005), Miłosierdzie, W: J. Nagórny, K. Jeżyna (red.), Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego. Wydawnictwo Polwen, Radom, s. 319–327.
36.
Narożna-Szmania M. (2007), Miejsce miłosierdzia w pracy pedagoga szkolnego w szkole ponadgimnazjalnej, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 33–36.
37.
Okupnik M. (2006), O „wyobraźni miłosierdzia” w reklamie społecznej, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 173–182.
38.
Opaliński T. (2015), Miłosierdzie: wyobraźnia zamieniona w czyn. Wydawnictwo TUM, Wrocław.
39.
Papież Franciszek (2015a), Bulla papieża Franciszka „Misericordiae vultus”. Rzym, 11.04.2015.
40.
Papież Franciszek (2015b), Orędzie Franciszka na Światowy Dzień Młodzieży w Krakowie. Watykan, 15.08.2015.
41.
Papież Franciszek (2015c), Orędzie Ojca Świętego Franciszka na Wielki Post 2016 roku. Watykan, 4.10.2015.
42.
Papież Franciszek (2016), Katecheza papieża Franciszka wygłoszona podczas audiencji jubileuszowej. Watykan, 30.06.2016.
43.
Pusty D. (2007), Miłosierdzie Boże w praktyce edukacyjnej Nauczyciela z Nazaretu, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 45–56.
44.
Rutkowska I. (2015), Pojęcie miłosierdzia w „Dzienniczku” św. Faustyny Kowalskiej. Łódzkie Studia Teologiczne, Część I, 24 (4), s. 71–89.
45.
Skoczylas K. (2004), Potrzeba miłosierdzia w kontekście współczesnego wychowania, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 39–49.
46.
Skoczylas-Krotla E. (2005), Miłość miłosierna w języku współczesnego wychowawcy, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Miłosierdzie w filozofii i religiach. UAM, Poznań, T. 2., s. 139–142.
47.
Skreczko A. (2005), Miłosierdzie jako wartość małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Miłosierdzie w filozofii i religiach. UAM, Poznań, T. 2., s. 109–115.
48.
Sopoćko M. (1060), Rozważania o Miłosierdziu Bożym i ludzkim, W: Wielbijmy Boga w Jego Miłosierdziu. Modlitewnik. Stockbridge Mass., s. 159–166.
49.
Starczewska K. (2007), Wychowanie do miłosiernego uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 87–94.
50.
Staropiętka-Kuna E. (2004), Szkolny Klub Wolontariatu mikroszkołą wychowania do miłosierdzia,
W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 247–249
51.
Stroemich J. (2007), Dobra praktyka miłosierdzia, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 59–62.
52.
Szczeszek K. (2004), Szkoła, sprawiedliwość, miłosierdzie – rozważania nad wizerunkiem współczesnej edukacji szkolnej w kontekście kształcenia zintegrowanego, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T.1., s. 157–166.
53.
Śniadkowski M. (2004), Uczestnictwo w oazach młodzieżowych mikroszkołą wdrażania wychowanków do urzeczywistniania wartości miłosierdzia, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 239–245.
54.
Śniadkowski M. (2005), Chrześcijaństwo a hinduizm wobec miłosierdzia. UAM, Poznań.
55.
Śniadkowski M. (2006), Miłosierdzie w andragogice, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 137–142.
56.
Tomczak J. (2004), Wychowanie do miłości miłosiernej w parafii, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula, K. Szczeszek (współpr.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 201–222.
58.
Twardowska-Rajewska J. (2006). Misericordia et ars senescendi, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 205–209.
59.
Walulik A. (2007), Edukacja dorosłych w odkrywaniu nowej wyobraźni miłosierdzia, W: G. Janikula, R. Niparko (red.), Miłosierdzie w praktyce szkolnej i poza szkolnej. UAM, Poznań, T. 4., s. 77–86.
60.
Wawrzyniak E. (2006), Miłosierdzie praktykowane w grupie szkolnej, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), G. Janikula (współpr.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 80–84.
61.
Wawrzyniak-Beszterda R. (2006), (Nie)miłosierny język nauczycieli. Z perspektywy uczniów, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Pedagogika miłosierdzia w praktyce edukacyjnej. UAM, Poznań, T. 3., s. 72–79.
62.
Zellma A. (2004), Szkolne nauczanie religii w służbie wspomagania młodzieży w kształtowaniu postaw miłosierdzia chrześcijańskiego, W: R. Niparko, J. Skrzypczak (red.), Miłosierdzie jako wartość w języku współczesnej edukacji. UAM, Poznań, T. 1., s. 168–177.
63.
Zalewski D. (2009), O litości i miłosierdziu. 29.11.2009 r. http://www.edukacja-klasyczna...., (data dostępu: 22.02.2016).
65.
Tagle L. A. (2015), To łączy katolicyzm, buddyzm i hinduizm. KAI 25.11.2015. http://www.deon.pl/religia/kos...#, (data dostępu: 23.02.2016).
66.
Sekściński A. (2009), Bóg miłosierny w Starym testamencie? 4.10.2009. http://biblia.wiara.pl/doc/423..., (data dostępu: 27.02.2016).
68.
Sakowicz E. (2011), Dzieła miłosierdzia w religiach i kulturach, Misje Dzisiaj nr 2. http://www.opoka.org.pl/biblio..., (data dostępu: 07.07.2016).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2657-9332 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
