ORIGINAL ARTICLE
The role and influence of school on shaping the value of contemporary competences
1
Szkoła Doktorska UKSW, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
Submission date: 2021-12-22
Final revision date: 2022-03-22
Acceptance date: 2022-03-24
Publication date: 2022-06-20
Corresponding author
Marcin Bielecki
Szkoła Doktorska UKSW, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wóycickiego 1/3, 01-918, Warszawa, Polska
Szkoła Doktorska UKSW, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wóycickiego 1/3, 01-918, Warszawa, Polska
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2022;16(1):38–51
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Abstract: Competences are an indispensable resource of an individual, the development of which is particularly important in the era of changes taking place in the modern world.
The developing reality poses many life and professional challenges, the solution of which may affect the life trajectory of an individual. Material and methods: The article is a review. It discusses the issue of competences, which constitute an indispensable resource of an individual to function effectively in the world of liquid modernity. Results: In the work, the author referred to the place of secondary socialization - school, as well as the barriers that appear in relation to the acquisition and development of competences. Conclusions: A particularly important point of reference is the youth of secondary schools who are in transition between the education system and the labor market.
REFERENCES (68)
1.
Bakhsi H. (2017). The future of skills employment in 2030, pobrano z: https://futureskills.pearson.c...: 2021.11.11).
3.
Bauman Z. (2009). Konsumowanie życia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
4.
Beck U. (2012). Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
5.
Becton J. B. i in. (2014). Generational differences in workplace behavior, Journal of Applied Social Psychology, nr 3, t. 44, s. 175-189, https://doi.org/10.1111/jasp.1....
6.
Boyatzis, R.E. (1982). The Competent Manager: A Model for Effective Performance. New York: John Wiley and Sons.
8.
Brzezińska A. in. (2008). Psychologia rozwoju człowieka W: J. Strelau, D. Doliński (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2 (s. 95-292), Gdańsk: GWP.
10.
Chrobak S. (2016). Nadzieja W: K. Chałas, A. Maj (red.) Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 630-635). Radom: Polwen – Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
11.
Costanza D. P. i in. (2012). Generational differences in work-related attitudes: A meta-analysis. Journal of Business and Psychology, nr 4, t. 27, s. 375–394, https://doi.org/10.1007/s10869....
12.
Delors J. (1998), Edukacja - jest w niej ukryty skarb : raport dla UNESCO, W. Rabczuk (tłum.), Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.
13.
Denek K. (2006). Tocząca się reforma edukacji, Nauczyciel i Szkoła nr 3-4 t. 32-33, s. 21-42.
14.
Fazlagić, J.A. (2008). Charakterystyka pokolenia Y. E-Mentor, nr 3 W: http://www.e-mentor.edu.pl/art... (dostęp: 2021.11.13).
15.
Filipiak M. (2009). Młodzież – próba definicji W: H. Kwiatkowska, M. Filipiak (red.) Psychologiczne i społeczne dylematy młodzieży XXI wieku (s. 13-17), Lublin: Wydawnictwo UMCS.
16.
Gerlach R. (2017). Edukacja zawodowa zorientowana na rynek pracy, Polskie Towarzystwo Profesjologiczne, nr 1, s. 23-33.
17.
Giddens A. (2008). Konsekwencje nowoczesności, przeł. E. Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
18.
Goban-Klas T. (2009). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji. Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
19.
Green, P. C. (1999). Building robust competencies: Linking human resource systems to organizational strategies. San Francisco: Jossey-Bass.
20.
Hardey, M. (2011). Generation C: content, creation, connections and choice. International Journal of Market Research, nr 53, t. 6, s. 749–770. https://doi.org/10.2501/IJMR-5....
21.
Hysa, B. (2016). Zarządzanie różnorodnością pokoleniową. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Organizacja i Zarządzanie, t. 97, s. 385–398.
22.
Jackson S.E., Schuler R.S. (2003). Managing Human Resources through Strategic Partnerships, Mason: South-Western.
23.
Kanclerz B. (2015). Orientacje życiowe młodzieży - ich uwarunkowania i przemiany, Studia Edukacyjne, nr 36, s. 143-164, http://dx.doi.org/10.14746/se.....
24.
Kaźmierczak D. Szumiec D. (2021). Człowiek we współczesnym świecie. Bezpieczeństwo, zdrowie, edukacja. Kraków: Wydawnictwo Libron.
25.
Klus-Stańska D., Nowicka M. (2005). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa: Wydawnictwo WSiP.
26.
Kokociński M. (2011). Rola grupy rówieśniczej w procesie socjalizacji młodzieży, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
27.
Kroenke A. (2015). Pokolenie X, Y, Z w organizacji, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej Organizacja i Zarządzanie, nr 1202, t. 61, s. 91-104.
28.
Kuszak K. (2019). Rozwijanie osobowości i pasji nauczycieli w płynnej rzeczywistości XXI wieku - poszukiwane rozwiązań, Roczniki Pedagogiczne, nr 2, t. 11, s. 19-36, http://dx.doi.org/10.18290/rpe....
29.
Mack O., Khare A. (2016). Perspectives on a VUCA World. W: O. Mack, A. Khare, A. Krämer, T. Burgartz T. (red.) Managing in a VUCA World. (s. 3-19) Cham: Springer https://doi.org/10.1007/978-3-....
30.
Malikowski, J. (2012). Między monosubiektywnym poznaniem a intersubiektywną funkcjonalnością i komunikowalnością wiedzy w edukacji początku XXI wieku, Podstawy Edukacji, t. 5, s. 65-84.
31.
Manza J. (2006), Social Capital, W: Turner B. S. (red.) The Cambridge Dictionary of Sociology (s.557), Camridge: Cambridge University Press.
32.
Matyjas, B. (2017). Rodzina – szkoła – środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji, Horyzonty Wychowania, nr 16, t. 38, s. 41-54, http://dx.doi.org/ 10.17399/HW.2017.163803.
33.
McClelland D. C. (1973). Testing for Competence Rather than for "Intelligence", American Psychologist, nr 28 s. 1-14.
34.
McLaren P. (2015). Życie w szkołach. Wprowadzenie do krytyki pedagogicznej. przeł. A. Dziemianowicz-Bąk, J. Dzierzgowski, M. Starnawski, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
35.
Mickiewicz K. i in. (2016). Wypalenie zawodowe asystentów rodziny a kompetencje społeczne i strategie radzenia sobie ze stresem, Praca Socjalna, nr 2, t. 31, s. 165-188.
36.
Mikuła B. (2006). Organizacje oparte na wiedzy, Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
37.
Mirabile R.J. (1997). Everything you Wanted to Know about Competency Modeling. Training and Development, nr 8, t. 51, s. 73-77.
38.
Myszka L. (2014). Obraz ponowoczesnego świata z perspektywy współczesnej młodzieży, Kultura – Społeczeństwo – Edukacja nr 2, s. 153-173.
39.
Nowicki G. J. i in. (2017). Poczucie własnej skuteczności i umiejscowienie kontroli jako zasoby determinujące podejmowanie zachowań związanych ze zdrowiem, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne, nr 10, s. 18-37.
41.
Oleś P. (2011). Psychologia człowieka dorosłego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
42.
Paluch M. (2021).”Oikieta” wchodzi do klasy W: B. Śliwerski B., M. Paluch (red.) Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego (s. 305-338), Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
43.
Peret-Drążewska P. (2015). Młodzież jako podmiot życia społecznego – przyczynek do dyskusji na temat orientacji prorozwojowych młodzieży, Studia Edukacyjne, nr 35, s. 113-130.
44.
Pietras-Mrozicka, M. (2016). Posiadane zasoby osobiste (optymizm i poczucie własnej skuteczności) a ocena jakości życia. Analiza współzależności. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, nr 57, s. 19-38. https://doi.org/10.18778/0208-....
45.
Piorunek M. (2004). Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
46.
Rowe C. (1995). Clarifying the use of competence and competency models in recruitment, assessment and staff development, Industrial and Commercial Training, nr 11, t. 27, s. 12-17.
47.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, […] , Dz.U. 2017 poz. 356.
48.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, Dz.U. 2018 poz. 467.
49.
Seginer R., Noyman M.S. (2005). Future orientation, identity and intimacy: Their relations in emerging adulthood, European Journal of Developmental Psychology, nr 1 t. 2, s. 17-37, https://doi.org/10.1080/174056....
50.
Sobierajski T. (2014). Edukacyjna forma otwarta. Filozofia społeczna Oskara Hansena a idea uczenia się przez całe życie, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, nr 1-2, t. 43-44, s. 183-190.
52.
Stachyra-Sokulska A. (2018). Strategie konstruowania własnej przyszłości i orientacja życiowa a planowanie perspektywy zawodowej u progu dorosłości, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia Sectio J, nr 3, t. 31, s. 177-194, http://dx.doi.org/ 10.17951/j.2018.31.3.177-194.
53.
Stosik A., Leśniewska A. (2015). Innowacyjne rozwiązania w zarządzaniu zasobami ludzkimi – perspektywa adaptacji i różnic pokoleniowych, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, nr 39, t. 3, s. 183-196.
54.
Szczurek-Boruta A. (2019). Młodzież i szkoła–rzecz o układach częściowo odosobnionych, Pedagogika Społeczna nr 3, s. 357-371, https:doi.org/10.35464/1642-672X.PS.2019.3.
55.
Szempruch J. (2001). Nauczyciel w zmieniającej się szkole. Funkcjonowanie i rozwój zawodowy, Rzeszów: Wydawnictwo Oświatowe FOSZE.
56.
Szołtysek J. i in. (2015). Kompetencje społeczne w okresie kształcenia zawodowego na potrzeby logistyki społecznej, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 249, s. 11-22.
57.
Śliwerski B. (2021). Badania nad klasą szkolną W: B. Śliwerski B., M. Paluch (red.) Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego (s. 89-158) Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
58.
Talik E., Szewczyk L. (2010). Wybrane zasoby osobiste a strategie radzenia sobie ze stresem u nastolatków, Polskie Forum Psychologiczne, nr 2 t. 15, s. 154-168.
60.
Tokar, J. (2017). Pokolenie Y wyzwaniem dla pracodawców i szkolnictwa wyższego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Organizacja i Zarządzanie, t. 112, s. 379–391, https://doi.org/10.29119/1641-....
61.
Tomaszewska-Lipiec R. (2014). Relacje praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki. Przedmowa W: R. Tomaszewska-Lipiec (red.) Relacje praca-życie pozazawodowe Droga do zrównoważonego rozwoju jednostki (s. 13-18), Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
62.
Urick M. J. i in. (2017). Differences in Understanding Generation in the Workforce, Journal of Intergenerational Relationships, nr 3 t. 15, s. 221-240, https://doi.org/10.1080/153507....
63.
Waśko R. (2016). Wybrane aspekty różnicujące pokolenie X, Y i Z w kontekście użytkowania nowych technologii i Internetu W: Z. Rykiel, J. Kinala (red.), Socjologia codzienności jako niebanalności (s. 136-153), Rzeszów: Stowarzyszenie Naukowe Przestrzeń Społeczna i Środowisko.
64.
Woolcock M. (2001). The Place of Social Capital In Understanding Social and Economic Outcomes Suma, Canadian Journal of Policy Research nr 2 t. 1, s. 11–17.
65.
Woszczyk, P., Gawron, M. (2014). Nowe trendy, stare przyzwyczajenia: zarządzanie międzypokoleniowe w polskich przedsiębiorstwach, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 5, s. 81–97.
66.
Wrzesiński M. (2018). Kształtowanie kompetencji społecznych ucznia średniej szkoły zawodowej, Edukacja Humanistyczna, nr 2, s. 131-142.
67.
Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C 189/01), pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/lega... (dostęp: 2021.11.13).
68.
Żarczyńska-Dobiesz A.Chomątowska B. (2014). Pokolenie „Z” na rynku pracy – wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 350, s. 405-415.
Share
RELATED ARTICLE
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.