ARTYKUŁ ORYGINALNY
POTRZEBY ZDROWOTNE REALIZOWANE PRZEZ AKTYWNOŚĆ
FIZYCZNĄ OSÓB STARSZYCH
Więcej
Ukryj
1
Zakład Fizjoterapii, Katedra Kultury Fizycznej i Fizjoterapii,
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Data publikacji: 19-07-2019
Autor do korespondencji
Zofia Kubińska
Zofia Kubińska, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Zakład Fizjoterapii, ul. Sidorska 105, 21-500 Biała Podlaska, e-mail: zofiakubinska@wp.pl, tel.: 83 344 99 02
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2018;12(1):73-79
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp: W latach 90. eksperci stwierdzili, że w strategii zdrowia publicznego zwiększenie aktywności fizycznej społeczeństwa jest równie istotne jak leczenie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń przemiany lipidowej czy walka z nałogiem palenia tytoniu (Drygas, Jagier, 2003). Celem
pracy było przedstawienie rodzajów potrzeb zdrowotnych osób starszych zaspokajanych przez
podejmowaną aktywność fizyczną z uwzględnieniem stopnia ich realizacji. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w 2016 roku wśród mieszkańców powiatu bialskiego i okolic (północna część województwa lubelskiego). Przebadano 221 osób w wieku 60-
90 lat. Wśród badanych przeważały kobiety (65,6%) oraz mieszkańcy wsi (56,9%). W pracy
zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza
ankiety Wyniki: Najliczniejsza grupa badanych seniorów wskazała, iż przez podejmowaną aktywność
fizyczną realizuje potrzeby prorodzinne (92,3%), profilaktyczne (91,9%), ruchu (89,1%) oraz
antyinwolucyjne i aktywności turystycznej (po 88,7%). Najmniej liczna grupa badanych realizuje potrzeby aktywnej niepełnosprawności (69,2%) oraz rehabilitacyjne (77,8%). Wnioski: Badani seniorzy, przez aktywność fizyczną, realizowali wszystkie analizowane potrzeby zdrowotne. Najliczniejsza grupa realizowała potrzeby prorodzinne, profilaktyczne, ruchu, antyinwolucyjne oraz aktywności turystycznej. W największym stopniu zaspokajane były
potrzeby prorodzinne, profilaktyczne oraz ruchu, natomiast w najmniejszym potrzeby aktywnej niepełnosprawności i rekreacji ruchowej.
REFERENCJE (41)
1.
Ainsworth, B.E., Jacobs D.R., Leon A.S. (1993). Validity and reliability of self-reported physical activity status: the Lipid Research Clinics questionnaire. Medicine and Science in Sport and Exercise, 25(1), 92–98.
https://doi.org/10.1249/000057....
2.
Bień, B. (2007). Proces starzenia się człowieka. W: T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej (s. 42–46). Gdańsk: Via Medica.
3.
Błędowski, P., Szatur-Jaworska, B., Szweda-Lewandowska, Z., Kubicki, P. (2012). Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa. Pobrane z:
http://senior.gov.pl/source/ra....
4.
Czapiński, J., Błędowski, P. (2014). Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa. Pobrane z:
http://www.diagnoza.com/pliki/....
5.
Drabik, J., Resiak, M. (red.). (2010). Styl życia w promocji zdrowia. Gdańsk: Wyd. AWFiS.
6.
Drygas, W., Jegier, A. (2003). Zalecenia dotyczące aktywności ruchowej w profilaktyce układu krążenia. W: M. Naruszewicz (red.), Kardiologia zapobiegawcza (s. 252–266). Szczecin: PTBnM Verso.
7.
Drygas, W., Piotrowicz, R., Jegier, A., Kopeć, G., Podolec, P. (2010). Aktywność fizyczna u osób zdrowych. W: P. Podolec (red.), Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki. T.2 (s. 437-442). Kraków: Wyd. Medycyna Praktyczna.
8.
Florek-Łuszczki, M., Lachowski, S., Kowalczyk-Bołtuć, J., Dziemidok, P., Jaworska, J., Tochman-Gawda, A., Szcześniak, G., Paprzycki, P., Janowska, A., Cisak, E., Wójcik-Fatla, A., Zając, V., Sawczyn, A., Kloc, A., Sroka, J., Dutkiewicz, J., Saran, T., Maruszewska, A., Bojar, I. (2015). Ocena stanu zdrowia oraz określenie potrzeb zdrowotnych mieszkańców województwa lubelskiego na potrzeby opracowywania programów polityki zdrowotnej realizowanych przez Samorząd Województwa Lubelskiego w latach 2016-2021. Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Lublin. Pobrane z:
http://prawomiejscowe.pl/FILE_....
9.
Gajos, A., Kujawski, S., Gajos, M., Chatys, Ż., Bogacki, P., Ciesielska, N., Zukow, W. (2014). Effect of physical activity on cognitive functions in elderly. Journal of Health Sciences, 4(8), 91-100. Pobrane z:
http://citeseerx.ist.psu.edu/v....
10.
Grzanka-Tykwińska, A., Kędziora-Kornatowska, K. (2010). Aktywności osób w podeszłym wieku. Gerontologia Polska, 18(1), 29-32.
11.
GUS (2014). Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050. Pobrane z:
http://www.wspolnota.org.pl/up....
12.
Ignasiak, Z., Skrzek, A., Sławińska, T., Rożek-Piechura, K., Steciwko, A., Domaradzki, J., Fugiel, J., Posłuszny, P. (2011). Wstępna ocena kondycji biologicznej wrocławskich seniorek. Gerontologia Polska, 19(2), 91–98.
13.
Jegier, A., Stasiołek, D. (2001). Skuteczna dawka aktywności fizycznej w prewencji pierwotnej chorób układu krążenia i promocji zdrowia. Medicina Sportiva, 5, suppl. 2, 109–118.
14.
Klukowski, K. (2012). Wysiłek i sport osób niepełnosprawnych. W: J. Górski (red.), Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego (s. 198-241). Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL.
15.
Koprowiak, E., Nowak, B. (2007). Style życia ludzi starszych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Wydawnictwo Neuro-Centrum, Lublin.
16.
Kostka, T. (2010). Aktywność fizyczna u osób w podeszłym wieku. W: P. Podolec (red.), Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki. T.2 (s. 455-460). Kraków: Wyd. Medycyna Praktyczna.
17.
Kozdroń, E. (2012). Kultura fizyczna-sport dla wszystkich. W: Rzecznik Praw obywatelskich, Strategia działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje (s. 63-72). Warszawa. Pobrane z:
https://www.rpo.gov.pl/pliki/1....
18.
Kozdroń, E. (2014). Aktywność rekreacyjna w procesie pomyślnego starzenia się. Zeszyty Naukowe WSKFiT, 9, 75-84.
19.
Lampinen, P., Heikkinen, R.L., Kauppinen, M., Heikkinen, E. (2006). Activity as a predictor of mental well-being among older adults. Aging & Mental Health, 10(5), 454–466.
https://doi.org/10.1080/136078....
20.
Leveille, S.G., Guralnik, J.M., Ferrucci, L., Langiois, J.A. (1999). Aging successfully until death in old age: opportunities for increasing active life expectancy. Am. J. Epidemiol., 149(7), 654-664.
https://doi.org/10.1093/oxford....
21.
Majchrowska, A. (2003). Zachowania zdrowotne-aspekty socjologiczne. W: A. Majchrowska (red.), Wybrane elementy socjologii (s. 293-316). Lublin: Wyd. Czelej.
22.
Makuła, W. (2012). Usprawnianie ruchowe seniorów. Wybrane zagadnienia profilaktyki gerontologii. Nowy Sącz: PWSZ w Nowym Sączu.
23.
Marchewka, A., Dąbrowski, Z., Żołądź, J.A. (red.). (2013). Fizjologia starzenia się. Profilaktyka i rehabilitacja. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
24.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (2013). Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej 2012 w Polsce. Raport ewaluacyjny. Warszawa. Pobrane z:
http://senior.gov.pl/assets/up... nr 12.pdf.
25.
Mossakowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (red.). (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wyd. Medyczne. Pobrane z:
http://212.87.21.2/polsenior/s....
26.
Osiński, W. (2013). Gerokinezjologia. Nauka i praktyka aktywności fizycznej w wieku starszym. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL.
27.
Pedersen, B. K., Hoffman-Goetz, L. (2000). Exercise and the immune system: regulation, integration, and adaptation. Physiol Rev. 80(3), 1055-1081.
https://doi.org/10.1152/physre....
28.
Prączko, K., Kostka, T. (2005). Aktywność ruchowa a infekcje. Gerontologia Polska, 13(3), 195-199.
29.
Rottermund, J., Knapik, A., Szyszka, M. (2015). Aktywność fizyczna a jakość życia osób starszych. Społeczeństwo i Rodzina, 42(1), 78–98.
30.
Rowiński, R., Dąbrowski, A. (2012). Aktywność fizyczna Polaków w wieku podeszłym. W: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), PolSenior Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce (s. 531-548). Poznań: Termedia Wyd. Medyczne. Pobrane z:
http://212.87.21.2/polsenior/s....
31.
Słopiecka, A., Cieślik, A. (2011). Zachowania zdrowotne – wybrane definicje. Studia Medyczne, 24(4), 77-81.
32.
Suchecka, J. (2010). Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej. Warszawa: Wyd. Wolters Kluwer.
33.
Syrek, E. (2000). Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
34.
Terra Sílvia, R., Gonçalves da Silva, A., Salerno Pinto, V., Lourenço Dutra, P.M. (2012). Effect of exercise on the immune system: Response, adaptation and cell signaling. Rev Bras Med Esporte, 18(3), 208-214.
35.
Topór-Mądry, R., Gilis-Januszewska, A., Kurkiewicz, J., Pająk, A. (2002). Szacowanie potrzeb zdrowotnych. Kraków: Wyd. Vesalius.
36.
Wieczorkowska-Tobis, K., Kostka, T., Borowicz, A.M. (red.). (2011). Fizjoterapia w geriatrii. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL.
37.
Wieczorkowska-Tobis, K., Talarska, D. (red.). (2010). Pozytywna starość. Poznań: Uniwersytet Medyczny.
38.
Woynarowska, B. (2008). Edukacja prozdrowotna. Warszawa: PWN.
39.
Zarzeczna-Baran, M. (2010). Potrzeby zdrowotne. Baza programów zdrowotnych województwa pomorskiego. Pobrano z:
http://bazaprogramow.zdrowiedl... public_html/upload/Potrzeby%20zdrowotne.pdf.
40.
Zdziarski, M. (2015). Seniorze, trzymaj formę! Aktywność fizyczna osób starszych. Kraków: Ministerstwo Sportu i Turystyki. Inst. Łukasiewicza.
41.
Żołnierczuk-Kieliszek, D. (2014). Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem. W: T.B. Kulik, A. Pacian (red.), Zdrowie publiczne (s. 64-85). Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL.