PL EN
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
Interakcja człowieka ze zwierzętami w kontekście wspierania rozwoju. Przegląd wybranych gatunków zwierząt wykorzystywanych w terapii dzieci
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska
 
 
Data nadesłania: 20-11-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 17-02-2025
 
 
Data akceptacji: 20-02-2025
 
 
Data publikacji: 20-03-2025
 
 
Autor do korespondencji
Katarzyna Nosek-Kozłowska   

Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Żołnierska 14, 10-561, Olsztyn, Polska
 
 
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2025;19(1):97-107
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest analiza roli i znaczenia obecności zwierząt w procesie wspierania rozwoju dzieci w kontekście wybranych aspektów psychologicznych, społecznych i edukacyjnych. Na potrzeby zgromadzenia materiału empirycznego wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu, która miała na celu identyfikację głównych mechanizmów oraz korzyści wynikających z interakcji dzieci ze zwierzętami, a także przedstawienie kluczowych wniosków na podstawie dostępnych źródeł naukowych. Na podstawie wykorzystanych materiałów ukazano jak wiele korzyści niesie ze sobą animaloterapia, między innymi sprzyja rozwijaniu empatii, poczucia odpowiedzialności oraz umiejętności interpersonalnych. Dodatkowo kontakt ze zwierzętami pozytywnie wpływa w zakresie redukcji stresu, wzmacniania dobrostanu psychicznego oraz wspomagania procesów socjalizacyjnych. Interakcje dzieci z czworonożnymi towarzyszami mogą odgrywać istotną funkcję w rozwoju emocjonalnym, społecznym i poznawczym. W artykule zwrócono uwagę na wartość terapeutyczną kontaktu ze zwierzętami w kontekście pracy z dziećmi wykazującymi trudności rozwojowe. Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje, że opieka nad zwierzęciem i praca z nim może stanowić istotny komponent środowiska wspierającego rozwój dziecka, wspomagając jego integrację społeczną oraz kształtowanie pozytywnych postaw i kompetencji społecznych.
REFERENCJE (35)
1.
Bociarska, R., Guzowski, A. N., Krajewska-Kułak, E. (2020). Wpływ obecności psa na samopoczucie i poziom satysfakcji życiowej wolontariuszy schroniska, W: Krajewska-Kułak, E. i in. (red.), W drodze do brzegu życia. T. 19. Białystok: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
 
2.
Cavalcanti Sandra, M.C., Knowlton, F.F. (1998). Evaluation of physical and behavioral traits of llamas associated with aggressiveness toward sheep-threatening canids. Applied Animal Behavioral Science, 61(2), 143-158. https://doi.org/10.1016/S0168-....
 
3.
Chan, M.M., Gonzalo, T.R. (2019). The “pet effect” in cancer patients: Risks and benefits of human-pet interaction. Crit. Rev. Oncol. Hematol., 143, 56-61. https://doi.org/10.1016/j.crit....
 
4.
Chmiel, K., Kubińska, Z., Derewiecki, T. (2014). Terapie z udziałem zwierząt w rehabilitacji różnych form Niepełnosprawności, Problemy Higieny i Epidemiologii, 95(3), 591-595.
 
5.
Cotoc, C, An, R, Klonoff-Cohen, H. (2019). Pediatric Oncology and Animal-Assisted Interventions: A Systematic Review. Holist Nurs Pract 33(2), 101-110. https://doi.org/10.1097/HNP.00....
 
6.
Drwięga, G., Pietruczuk, Z. (2015). Dogoterapia jako forma wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, III, 57-68.
 
7.
Fałkowski, R., Ząbek, K., Żebrowska, K. (2024). Świadomość nauczycieli na temat alpakoterapii, W: Rutkowska, E., Zaworski, K. (red.), Dyscypliny komplementarne fizjoterapii. Biała Podlaska: Akademia Bialska im. Jana Pawła II.
 
8.
Franczyk, A., Krajewska, K., Skorupa, J. (2012). Baw się poprzez animaloterapię. Przykłady gotowych sytuacji edukacyjnych z udziałem zwierząt. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
 
9.
Girczys-Połedniok, K., Pudlo, R., Szymlak, A., Pasierb, N. (2014). Zastosowanie terapii z udziałem zwierząt w praktyce psychiatrycznej. Psychiatria, 11(3), 171-176.
 
10.
Goleman, M., Drozd, L., Karpiński, M., Czyżowski, P. (2012). Felinoterapia jako alternatywna forma terapii z udziałem zwierząt. Medycyna Weterynaryjna 68(12), 732-735.
 
11.
Grabowska, B. (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – zadanie lokalnej polityki społecznej. Polityka Społeczna, 10, 15-19.
 
12.
Gruba, J., Czudek, A. (2024). Onoterapia jako forma rehabilitacji psychoruchowej osób z niepełnosprawnością. Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej 1(17), 297-312.
 
13.
Kamioka, H, Okada, S, Tsutani, K, Park, H, Okuizumi, H, Handa, S, Oshio, T, Park, SJ, Kitayuguchi, J, Abe, T, Honda, T, Mutoh, Y. (2014). Effectiveness of animal-assisted therapy: A systematic review of randomized controlled trials. Complement Ther Med. 22(2), 371-90. https://doi.org/10.1016/j.ctim....
 
14.
Karbowniczek, J., Mielczarek, J. (2007). Dogoterapia jako naturalna metoda wspomagania, leczenia i rehabilitacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli, 2, 37-45.
 
15.
Kulisiewicz, B. (2007). Witaj, piesku! Dogoterapia we wspomaganiu rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
 
16.
LaFrance, C, Garcia, LJ, Labreche, J. (2007). The effect of a therapy dog on the communication skills of an adult with aphasia. Commun Disord 40(3), 215-24. https://doi.org/10.1016/j.jcom....
 
17.
Lukasek, A. (2019). Delfinoterapia – terapia wspomagana obecnością delfina - na przykładzie Delfinarium „Oskar” w Truskawcu. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 6, 3-13. https://doi.org/10.5604/01.300....
 
18.
Łukasiewicz, B., Łukasiewicz, M. (2018). Terapia z udziałem małych zwierząt, W: M. Bernasiewicz, M. Noszczyk-Bernasiewicz (red.), Dobre praktyki resocjalizacyjne w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich w Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
 
19.
Macauley, B.L., Gutierrez, K.M. (2004). The Effectiveness of Hippotherapy for Children With Language-Learning Disabilities. Commun Disord Q, 25(4), 205-217. https://doi.org/10.1177/152574....
 
20.
Magiera, A. M., Penar, W., Klocek, Cz. (2020). Możliwości wykorzystania różnych gatunków zwierząt w celach terapeutycznych na przykładzie konia, psa oraz kawii domowej. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 26(2), 124-128. https://doi.org/10.26444/monz/....
 
21.
Nawrocka-Rohna, J. (2010). Dogoterapia jako metoda wspomagania rehabilitacji dziecka z zaburzeniami rozwoju. Nowiny Lekarskie, 79(4), 304-310.
 
22.
O’Haire, M. E. (2012). Animal-Assisted Intervention for Autism Spectrum Disorder: A Systematic Literature, Journal of Autism and Developmental Disorders, 43, 1606-1622. https://doi.org/10.1007/s10803....
 
23.
Olesińska, J. (2017). Wybrane metody wspomagania rozwoju dzieci z zespołem Downa, W: P. Domżał, M. Gitling, I. Wojaczek (red.). Socjologiczno – pedagogiczne aspekty niepełnosprawności. Racibórz: Wydawnictwo Naukowe Polska Edukacja.
 
24.
Piotrowicz, R. (2024). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – kompleksowe wsparcie terapeutyczne dziecka i rodziny. Diagnoza a problem. Ośrodek Rozwoju Edukacji, https://ore.edu.pl/wp-content/....
 
25.
Rosińczuk-Tonderys, J., Uchmanowicz, I., Stojak, B. (2005). Hipoterapia jako forma rehabilitacji w mózgowym porażeniu dziecięcym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin – Polonia, LX, Suppl. XVI, 22-25.
 
26.
Rytel, B. (2022). Terapia z udziałem kur. Wiadomości Zootechniczne, LX (3-4), 101-105.
 
27.
Sipowicz, K., Najbert, E., Pietras, T. (2016). Dogoterapia jako forma wsparcia osób z niepełnosprawnością. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(31), 51-64. https://doi.org/10.5604/173455....
 
28.
Skórczyńska, M. (2006). Współczesne tendencje we wczesnej interwencji u dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
 
29.
Sobuś, M., Łagan, S. (2010). Hipoterapia jako naturalna forma rehabilitacji. Aktualne Problemy Biomechaniki, 4, 173-178.
 
30.
Trempała, J. (2012). Wczesne kompetencje poznawcze w rozwoju dziecka. Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne, 2, 9-22.
 
31.
Trzaska, P., Szułakiewicz, M., Nieroda, T ., Kujawska, B., Franczak-Zielińska, R. (2018). Program edukacyjno-terapeutyczny „Animals”. W: M. Bernasiewicz, M. Noszczyk-Bernasiewicz (red.) Dobre praktyki resocjalizacyjne w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich w Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
 
32.
Twardowski, A. (2014). Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
 
33.
Tyszkowa, M. (1988). Zabawa dziecka; symbolizacja, poznanie, autokumunikacja. Kwartalnik Pedagogiczny, 3-4, 47-62.
 
34.
Wiśniewska, M. (2021). Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik dla rodziców i terapeutów. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
 
35.
Wójtowicz-Szefler, M. (2018). Diagnozowanie rozwoju małego dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
eISSN:2657-9332
Journals System - logo
Scroll to top