ARTYKUŁ ORYGINALNY
Edukacyjna interwencja żywieniowa dla populacji osób starszych o wysokim poziomie poczucia własnej skuteczności – badania wstępne
1
Zakład Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
Data nadesłania: 11-04-2024
Data akceptacji: 22-10-2024
Data publikacji: 24-02-2025
Autor do korespondencji
Mariusz Jaworski
Zakład Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Litewska 14/16, 00-581, Warszawa, Polska
Zakład Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Litewska 14/16, 00-581, Warszawa, Polska
Rozprawy Społeczne/Social Dissertations 2025;19(1):14-26
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Streszczenie: Celem pracy była ocena efektywności edukacyjnej interwencji żywieniowej dla osób starszych z wysokim poziomem poczucia własnej skuteczności. Materiał i metody: Kwazi-eksperymentalne badanie z pomiarem przed- i poeksperymentalnym bo zastosowane w badaniu. Interwencja żywieniowa składająca się 5 cyklicznych warsztatów została przeprowadzona wśród 32 osób po 60 roku życia. Nasilenie poczucia własnej skuteczności I poczucia odpowiedzialności za zdrowie oceniono przy użyciu wystandaryzowanych narzędzi. Efektywność interwencji oceniono poprzez analizę wyników testu wiedzy przed wdrożeniem interwencji (pre-test) z wynikami po zakończeniu warsztatów (post-test). Wyniki: Analiza efektywności interwencji wykazała zwiększenie wiedzy zarówno na poziomie wyniku globalnego (χ²=7.20; p<0.01) oraz domeny dotyczącej zaleceń zdrowego talerza (χ²=10.90; p<0.01). Wnioski: Edukacyjna interwencja żywieniowa mająca na celu zwiększenie wiedzy żywieniowej u osób starszych z wysokim poczuciem własnej skuteczności jest skuteczna. Jednakże, rola zmiennych psychologicznych w efektywności interwencji nie jest jasna i wymaga dalszych badań.
REFERENCJE (24)
1.
Adamus, M., Jaworski, M. (2014). A Sense of Responsibility for Health in Adolescents the Presentation of a new Research Tool, Materiały konferencyjne. European Health Psychology Research (EHPS).
3.
Chiu, C.-J., Hu, J.-C., Lo, Y.-H., & Chang, E.-Y. (2020). Health Promotion and Disease Prevention Interventions for the Elderly: A Scoping Review from 2015–2019. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 5335. https://doi.org/10.3390/ijerph....
4.
Golinowska, S., Groot, W., Baji, P., & Pavlova, M. (2016). Health promotion targeting older people. BMC Health Services Research, 16(S5). https://doi.org/10.1186/s12913....
5.
Grembowski, D., Patrick, D., Diehr, P., Durham, M., Beresford, S., Kay, E., & Hecht, J. (1993). Self-efficacy and health behavior among older adults. Journal of health and social behavior, 34(2), 89-104.
6.
Guay, F., Marsh, H., McInerney, D. M., & Craven, R. G. (Eds.). (2017). SELF-Driving Positive Psychology and Wellbeing. IAP.
7.
Hodder, R. K., Stacey, F. G., O’Brien, K. M., Wyse, R. J., Clinton-McHarg, T., Tzelepis, F., James, E. L., Bartlem, K. M., Nathan, N. K., Sutherland, R., Robson, E., Yoong, S. L., & Wolfenden, L. (2018). Interventions for increasing fruit and vegetable consumption in children aged five years and under. Cochrane Database of Systematic Reviews. https://doi.org/10.1002/146518....
8.
Jaworski, M., Adamus, M. (2017) The Role of Health-Related Suggestibility and Sense of Responsibility for Health in Students’ Emotional Eating. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, nr 2(55), s. 259-27.
9.
Jaworski, M., & Adamus, M. M. (2015). Health suggestibility, optimism and sense of responsibility for health in diabetic patients. International Journal of Diabetes in Developing Countries, 36(3), 290-294. https://doi.org/10.1007/s13410....
10.
Jaworski, M., Adamus, M., & Bojar, J. (2017). The Sense of Responsibility for the Health as an Important Element of Health Education. DEStech Transactions on Social Science, Education and Human Science.
11.
Kaur, D., Rasane, P., Singh, J., Kaur, S., Kumar, V., Mahato, D. K., Dey, A., Dhawan, K., & Kumar, S. (2019). Nutritional Interventions for Elderly and Considerations for the Development of Geriatric Foods. Current aging science, 12(1), 15–27. https://doi.org/10.2174/187460....
12.
Kostka, T., & Jachimowicz, V. (2010). Relationship of quality of life to dispositional optimism, health locus of control and self-efficacy in older subjects living in different environments. Quality of life research : an international journal of quality of life aspects of treatment, care and rehabilitation, 19(3), 351- 361. https://doi.org/10.1007/s11136....
13.
Lombardo, C., Cerolini, S., Alivernini, F., Ballesio, A., Violani, C., Fernandes, M., & Lucidi, F. (2021). Eating self-efficacy: validation of a new brief scale. Eating and weight disorders : EWD, 26(1), 295-303. https://doi.org/10.1007/s40519....
14.
Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku starszym - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. https://ncez.pzh.gov.pl/senior... access: 07.06.2023.
15.
Nagel, P. (2024, January 4). Żywienie osob w wieku starszym - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. https://ncez.pzh.gov.pl/senior...: 07.06.2023.
16.
Niknami, M., Namjoo, A., Baghaee, M., Sedghei-Sabet, M., Atrkar-Roshan, Z. (2010). Survey healthbehavior of elderly referring to retirement centers in Rasht city in 20. JHNM, 20 (1) :40-48.
17.
Phillips, S. M., Wójcicki, T. R., & McAuley, E. (2013). Physical activity and quality of life in older adults: an 18-month panel analysis. Quality of life research : an international journal of quality of life aspects of treatment, care and rehabilitation, 22(7), 1647–1654. https://doi.org/10.1007/s11136....
18.
Poscia, A., Milovanovic, S., La Milia, D. I., Duplaga, M., Grysztar, M., Landi, F., Moscato, U., Magnavita, N.,Collamati, A., & Ricciardi, W. (2018). Effectiveness of nutritional interventions addressed to elderly persons: umbrella systematic review with meta-analysis. European journal of public health, 28(2), 275–283. https://doi.org/10.1093/eurpub....
19.
Prestwich, A., Kellar, I., Parker, R., MacRae, S., Learmonth, M., Sykes, B., Taylor, N., & Castle, H. (2014). How can self-efficacy be increased? Meta-analysis of dietary interventions. Health psychology review, 8(3),270-285. https://doi.org/10.1080/174371....
21.
Schwarzer, R., Jerusalem, M., & Juczyński, Z. (2007). Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności - GSES. Narzędzia Pomiaru w Promocji i Psychologii Zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP, 112-122.
22.
Scult, M., Haime, V., Jacquart, J., Takahashi, J., Moscowitz, B., Webster, A., Denninger, J. W., & Mehta, D. H. (2015). A healthy aging program for older adults: effects on self-efficacy and morale. Advances in mindbody medicine, 29(1), 26-33.
23.
Shamsalinia, A., Ghadimi, R., Chafjiri, R. T., Norouzinejad, F., Pourhabib, A., & Ghaffari, F. (2019). Nutrition self-efficacy assessment: designing and psychometric evaluation in a community-dwelling elderly population. Journal of health, population, and nutrition, 38(1), 38. https://doi.org/10.1186/s41043....
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2657-9332 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
